‘Ieder kind kost een tand’, dat is een levenswijsheid die elke mondhygiënist weleens in de behandelkamer heeft gehoord. Dit gezegde lijkt te zijn ingeburgerd, maar kost ieder kind nu werkelijk een tand ?
Misschien verbaast het je, maar naar dit gezegde is onderzoek gedaan. Het verband tussen het aantal kinderen en het verlies van gebitelementen bij moeders werd onderzocht. Hiervoor werden gegevens van de SHARE-databank gebruikt en SHARE betekent Survey of Health Ageing and Retirement in Europe.
Deze databank bevat de gegevens van meer dan 120.000 vijftigplussers uit 27 Europese landen en Israël. De onderzoekers maakten in SHARE gebruik van een deelonderzoek waarin van bijna 35.000 mensen in 14 Europese landen en Israël onder andere de geboorten in het gezin en het aantal resterende eigen gebitselementen werden geregistreerd [1].
Uit analysen van deze databank bleek, dat met het stijgen van de leeftijd er meer gebitselementen verloren gingen. Bij vrouwen tussen de 50 en 60 jaar waren er gemiddeld 7 ontbrekende gebitselementen en mannen ouder dan 80 jaar misten gemiddeld 19 tanden of kiezen. Hoger opgeleide vrouwen en mannen hadden een kleinere kans op het verliezen van gebitselementen [1].
Maar hoe zit het met het verlies van tanden en kiezen en de geboorten van kinderen ? Dit bleek iets ingewikkelder te zijn en het krijgen van een derde kind speelde hierbij een belangrijke rol. Een derde kind was van invloed op het tandverlies van de moeder, maar niet op dat van de vader.
Hiervan was sprake met name bij vrouwen die een twee- of drieling hadden en bij vrouwen van wie de eerste twee kinderen hetzelfde geslacht hadden. Want als de eerste twee kinderen hetzelfde geslacht hebben, neemt de kans toe dat men nog een derde kind wil van het andere geslacht. In die groep verloren deze vrouwen uiteindelijk meer gebitselementen, dan vrouwen die een meisje en een jongen als eerste twee kinderen hebben gekregen [1,2].
Het verlies van gebitselementen beïnvloedt niet alleen de orale functionaliteit, maar ook de levenskwaliteit van mensen (Oral Health Related Quality of Life = OHRQoL). Mensen met minder dan 10 gebitselementen ervaarden een 2 keer grotere negatieve impact op hun dagelijks leven dan mensen met 21 tot 32 tanden.
Bij mensen met 11 tot 20 gebitselementen was de negatieve invloed anderhalf keer groter [3]. OHRQoL werd aanzienlijk negatief beïnvloed bij meer ontbrekende gebitselementen en als de tanden in het voorste deel van de bovenkaak ontbraken [4].
Feit of Fabel
Voor het gezegde ‘Ieder kind kost een tand’, kan de voorzichtige conclusie getrokken worden, dat er een verband is tussen het aantal kinderen dat een vrouw krijgt en het aantal gebitselementen die op latere leeftijd verloren worden. Maar of dit verschil nu werkelijk door de zwangerschap wordt veroorzaakt of door de effecten van het ouderschap, moet verder onderzocht worden [1,2].Helaas zorgen minder tanden en kiezen voor minder levenskwaliteit, maar gelukkig ‘doet de glimlach van een kind je wel beseffen dat je leeft’.
Lees ook: Mondgezondheid – en verzorging bij mensen met een verstandelijke beperking
Bronnen
1.Gabel F. et al. Gain a child, lose a tooth? Using natural experiments to distinguish between fact and fiction. J Epidemiol Community Health. 2018;72:552–556.
2.Scientas. Vrouwen met meer kinderen verliezen vaak meer tanden. 14 maart 2018 Geraadpleegd op 22-02-2020 [https://www.scientias.nl/vrouwen-met-meer-kinderen-verliezen-vaak-meer-tanden/]
3.Gerritsen AE. et al. Tooth loss and oral health-related quality of life: a systematic review and meta-analysis. Health Qual Life Outcomes. 2010;8:126.
4.Khan SU. et al. The effect of some missing teeth on a subjects’ oral health related quality of life. Pak J Med Sci. 2018;34:1457–1462.
