Snus is overgewaaid uit Zweden en deze kleine tabakszakjes worden onder de bovenlip gestopt tegen de mucosa voor soms wel 11-14uur per dag.[1] Door het gebruik van snus kan je nicotine binnen krijgen zonder te roken. De nicotine bereikt het bloed via de bloedvaten in de bovenlip en mond.[2] Het effect van snus is vergelijkbaar met het roken van een (e-)sigaret. Het gebruik van snus kan een licht tintelend gevoel en een alerter en energieker gevoel geven.[2,3]
Er bestaan ook verschillende soorten zakjes zonder tabak, maar die wel nicotine bevatten met een verschillende concentraties. Deze zakjes worden verkocht onder de naam nicotinezakjes of nicotine pods. Deze nicotinezakjes en snus zijn de laatste tijd steeds populairder geworden onder jongeren en zijn ook verkrijgbaar in allerlei smaken. Vanwege de schadelijke effecten is de verkoop van nicotinezakjes met meer dan 0,035mg nicotine sinds november 2022 verboden in Nederland. Ondanks het verbod, is snus nog makkelijk verkrijgbaar. Nederlandstalige websites bieden snus aan en ook in bepaalde avondwinkels en tabaksspeciaalzaken ligt het nog achter de toonbank.[4]
Schadelijke gevolgen
Naast dat het gebruik van snus verslavend is, heeft snus ook negatieve gevolgen voor de gezondheid. Snus-gebruikers kunnen last krijgen van irritaties in de keel en mond, de hik, maagklachten, misselijkheid en duizeligheid. Daarnaast treden hartkloppingen, onregelmatige hartslag, verhoging van de bloeddruk en algeheel onwelbevinden regelmatig op. Bij hoge doseringen kan nicotine schadelijk zijn voor het zenuwstelsel.[3] Uit een vergelijking van resultaten van Europese onderzoeken (meta-analysen) bleek, dat snus-gebruikers een verhoogd risico op endeldarmkanker en ademhalingsstoornissen hadden.[5]
Een opvallend resultaat uit dit Europese onderzoek was, dat de snus-gebruikers geen verhoogd overlijdensrisico hadden en geen verhoogd risico op ischemische hartziekte, beroerte, darm-, pancreas-, hoofd-hals- of orale kanker.[5]
Snus en mondgezondheid
Uit een groot Zweeds cohortonderzoek kwam naar voren, dat het snus-gebruik ook niet significant geassocieerd was met het ontstaan van orale kanker in vergelijking met niet-rokende mannen.[6] In het onderzoek van Lee (2013) werd geen verhoogde kans op cariës of parodontitis gevonden door het gebruik van snus.[1]
Snus lijkt dus minder schadelijk voor de mondgezondheid dan het roken van sigaretten. Een mogelijke verklaring hiervoor is, dat bij het gebruik van snus geen rook met allerlei schadelijk stoffen wordt geïnhaleerd. Dit betekent echter niet, dat snus ongevaarlijk is. Op de plekken waar de zakjes in de mond worden geplaatst kunnen mucosale veranderingen optreden. Bij snus-gebruikers, die tussen de 5-10 zakjes per dag gebruikten gedurende een periode van 5-10jaar, werden meer mucosale witte laesies gezien.[7]
Tevens hebben snus-gebruikers een grotere kans op een geografische tong.[8]Het gebruik van snus tijdens de zwangerschap brengt gevaren met zich mee, zoals een groter risico op vroeggeboorte en orale clefts bij het kind.[9]
Snus in de praktijk
Door het toenemende aantal snus-gebruikers is het belangrijk om als mondhygiënist naast roken, ook naar mogelijk gebruik van snus-of nicotinezakjes te vragen tijdens de anamnese. Mocht de patient snus of nicotinezakjes gebruiken, wees dan ook alert op eventuele mucosale veranderingen.
Lees meer: Vapen en E-sigaretten en mondgezondheid
Bronnen
1.Lee P. N. (2013). Epidemiological evidence relating snus to health–an updated review based on recent publications. Harm reduction journal, 10, 36.
2.Jellinek (oktober 2023). Wat is snus? Over de effecten en risico’s van nicotinezakjes. Geraadpleegd op 27 december 2022 van https://www.jellinek.nl/vraag-antwoord/wat-is-snus/
3.Trimbos (z.d.). Pruim- en snuiftabak. Geraadpleegd op 29 december 2022, van https://www.trimbos.nl/kennis/roken-tabak/pruimtabak-en-snuiftabak/
4.NOS nieuws (30 maart 2022). Verkoopverbod of niet: jongeren kopen massaal snus. Geraadpleegd op 29 december 2022 van https://nos.nl/artikel/2423249-verkoopverbod-of-niet-jongeren-kopen-massaal-snus
5.Hajat, C., Stein, E., Ramstrom, L., Shantikumar, S., & Polosa, R. (2021). The health impact of smokeless tobacco products: a systematic review. Harm reduction journal, 18(1), 123.
6.Araghi, M. et al. (2021). No association between moist oral snuff (snus) use and oral cancer: pooled analysis of nine prospective observational studies. Scandinavian journal of public health, 49(8), 833–840.
7.Miluna, S., Melderis, R., Briuka, L., Skadins, I., Broks, R., Kroica, J., & Rostoka, D. (2022). The Correlation of Swedish Snus, Nicotine Pouches and Other Tobacco Products with Oral Mucosal Health and Salivary Biomarkers. Dentistry journal, 10(8), 154.
8.Dafar, A., Çevik-Aras, H., Robledo-Sierra, J., Mattsson, U., & Jontell, M. (2016). Factors associated with geographic tongue and fissured tongue. Acta odontologica Scandinavica, 74(3), 210–216.
9.Brinchmann, B. C., et al. (2022). Use of Swedish smokeless tobacco during pregnancy: a systematic review of pregnancy and early life health risk. Addiction (Abingdon, England), 10.1111/add.16114.
