De gemiddelde levensduur van een volledige gebitsprothese is 10.1jaar, waarbij de gemiddelde levensduur voor de onderprothese lager is dan voor de bovenprothese.[1] Factoren die de levensduur beïnvloeden, kunnen variëren van de afname van alveolaire bot, beschadiging of breken van de gebitsprothese, gebruik van abrasieve tandpasta, parafuncties tot een verandering van het voedselpatroon.[1]
Kleefmiddelen
Een verminderde pasvorm of een beschadigde gebitsprothese zijn de meest voorkomende redenen voor een nieuwe gebitsprothese.[2] Door de veranderde pasvorm kan de houvast van de gebitsprothese verminderen. Om de houvast van de gebitsprothese te verbeteren, gebruiken prothesedragers regelmatig kleefmiddelen, zoals kleefpasta, -strips of -gel, voor het fixeren van hun gebitsprothese.
De bestandmiddelen van kleefmiddelen zijn onder andere synthetische hydrofiele polymeren, die opzwellen in een waterig milieu of visceus worden. Hierdoor wordt de ruimte tussen de prothese en de mucosa verkleind en wordt lucht, speeksel en voedsel onder de prothese tegengehouden.[3]
Echter kan het kleefmiddel achterblijven op de orale slijmvliezen en is het kleefmiddel lastig te verwijderen van de gebitsprothese. Hierdoor raden mondhygiënisten en tandartsen meestal af om gebitsprothesen vast te zetten met kleefmiddelen. Maar heeft het gebruik van deze kleefmiddelen ook voordelen voor de patiënt ?
Kauwprestaties en kleefmiddelen
Om deze vraag te beantwoorden wordt gekeken naar de retentie van de gebitsprothese, kauwprestaties en de tevredenheid van de patient. Recent zijn er meerdere systematische literatuuronderzoeken over dit onderwerp gepubliceerd. Hieruit blijkt dat de retentie en stabiliteit van de gebitsprothese verbetert door het gebruik van kleefmiddelen.[4-6]
Daarbij lijkt de retentie van de onderprothese een belangrijkere rol te spelen in de tevredenheid van de patient. Over het algemeen heeft een bovenprothese betere retentie en meer stabiliteit.[6] Ook kauwvermogen,- kracht en -prestaties verbeteren door het gebruik van kleefpasta.[4-7]
Er is een positieve toename van het aantal verticale kauwbewegingen en de kauwsnelheid.[6] Patiënten rapporteren minder (laterale) verplaatsing van de gebitsprothese tijdens het kauwen [6,7] , minder vermoeidheid van de kauwspieren en meer comfort tijdens het kauwen.[6] Betere vermaling van het voedsel zorgt voor een betere slikbeweging en kortere sliktijd [8], waardoor het risico op aspiratie (verslikking) wordt verlaagd.[9]
Patienttevredenheid
Door deze positieve effecten door het gebruik van kleefmiddelen, neemt de tevredenheid van de patient ook toe.[4-7] Daarbij zorgt het gebruik van kleefmiddelen voor minder orale pijn of geïrriteerde mucosa.[6] Patiënten rapporteren geen duidelijke toename van de esthetiek of de spraak door het gebruik van kleefmiddelen.[6]
Klinische beslissing
De voorkeur van het gebruik van kleefmiddelen gaat wellicht niet boven goed passende gebitsprothesen. Toch blijkt het gebruik van kleefmiddelen de orale functionaliteit en de tevredenheid van de patient te verhogen. Bij de methodiek van evidence-based handelen speelt de patient een belangrijke rol.
Om tot een goede klinische beslissing te komen, dient de behandelaar het best beschikbare evidentie met zijn eigen kennis en ervaring en de wensen en waarden van de patiënt te integreren. Hierdoor én door de bovenstaande positieve resultaten, zijn er bepaalde patiënten en situaties denkbaar, waarbij het gebruik van kleefmiddelen een goede evidence-based interventie is.
Lees ook: Subgingivale reiniging: Hand- versus (ultra)sonische instrumentatie
Bronnen
1.Taylor M, Masood M, Mnatzaganian G. Longevity of complete dentures: A systematic review and meta-analysis. J Prosthet Dent. 2021;125(4):611-619.
2.Davis EL, Albino JE, Tedesco LA, Portenoy BS, Ortman LF. Expectations and satisfaction of denture patients in a university clinic. J Prosthet Dent. 1986;55(1):59-63.
3.Varghese R, Burnett GR, Souverain A, Patil A, Gossweiler AG. A randomised bite force study assessing two currently marketed denture adhesive products compared with no-adhesive control. Clin Exp Dent Res. 2019;5(3):276-283.
4.Elabbasy N, Ahn TJ, Morton P, Han PP, Enciso R, Mulligan R. Efficacy of denture adhesives in complete denture wearers compared to denture wearers not using denture adhesives. A systematic review. Spec Care Dentist. 2021;41(2):251-270.
5.Lemos CAA, Verri FR, Gomes JML, Santiago Júnior JF, Moraes SLD, Pellizzer EP. Bilateral balanced occlusion compared to other occlusal schemes in complete dentures: A systematic review. J Oral Rehabil. 2018;45(4):344-354.
6.Shu X, Fan Y, Lo ECM, Leung KCM. A systematic review and meta-analysis to evaluate the efficacy of denture adhesives [published online ahead of print, 2021 Mar 13]. J Dent. 2021;108:103638.
7.Florêncio Costa RT, Leite Vila-Nova TE, Barbosa de França AJ, Gustavo da Silva Casado B, de Souza Leão R, Dantas de Moraes SL. Masticatory performance of denture wearers with the use of denture adhesives: A systematic review [published online ahead of print, 2020 Dec 2]. J Prosthet Dent. 2020;S0022-3913(20)30596-5.
8.Monaco A, Cattaneo R, Masci C, Spadaro A, Marzo G. Effect of ill-fitting dentures on the swallowing duration in patients using polygraphy. Gerodontology. 2012;29(2):e637-e644.
9.Gokce HS, Gokce SM, Akin E, Bulakbasi N, Akyol M. Effect of complete denture wearing on deglutition time: a cine-magnetic resonance imaging study. J Oral Rehabil. 2012;39(3):198-209.
