De ‘vaste’ onderdelen van orthodontische apparatuur, zoals brackets, banden en draden kunnen leiden tot ophoping van tandplaque. Het uitvoeren van een goede mondverzorging is belangrijk bij patiënten met vaste orthodontische apparatuur ter preventie van onder andere gingivitis en white spots. Echter is een optimale plaqueverwijding een uitdaging voor de meeste patiënten met een vaste beugel. Er zijn onderzoeken gedaan naar plaqueverwijdering met verschillende soorten tandenborstels bij patiënten met een vaste beugels. Maar welke tandenborstels zijn effectief bij deze patiënten ?
Triple-headed tandenborstel
Een kleinschalig Amerikaans onderzoek bij 26 orthodontische patiënten onderzocht of een driekoppige (triple-headed) handtandenborstel beter tandplaque verwijderde in vergelijking met een orthodontische handtandenborstel. Deelnemers aan dit onderzoek poetsten hun tanden met één van deze borstels. De hoeveelheid plaque op de gebitselementen én bij de brackets werd gemeten. Na een maand bleek, dat beide borstels voor een significante totale afname van plaque hadden gezorgd. De driekoppige tandenborstel verwijderde gemiddeld significant beter plaque dan de orthodontische tandenborstel. Echter was het gemiddelde verschil tussen de plaquescores niet zeer groot en hierdoor niet klinisch relevant te noemen.[1]
Adolescenten
Uit onderzoek van Kudirkaite et al. (2016) bij 107 adolescenten met een vaste beugel tussen 12-15jaar en 16-18jaar bleek, dat de vrouwelijke adolescenten én de adolescenten tussen de 16-18jaar significant vaker hun tandenpoetsten per dag. Zij poetsten ongeveer 2 keer per dag of meer keer. In dit onderzoek zijn geen plaque metingen gedaan, dus het is niet bekend of er ook daadwerkelijk meer plaque werd verwijderd.[2]
Elektrische tandenborstel
Om het tandenpoetsen te stimuleren bij adolescenten kan een interactieve elektrische tandenborstel, waarbij een app feedback geeft op het poetsgedrag, uitkomst bieden. Bij 60 adolescenten met een vaste beugel werd een interactieve elektrische tandenborstel en een handtandenborstel onderzocht. Na 6 weken bleek de groep pubers die de interactieve elektrische tandenborstel gebruikten, een significante langere poetstijd hadden en een grotere plaqueverwijdering dan de pubers die poetsten met een handtandenborstel. Het is niet bekend of deze grotere plaqueverwijdering werd veroorzaakt door hun langere poetstijd of door het elektrisch poetsen.[3]
Uit 3 andere onderzoeken komt naar voren, dat er meer plaque wordt verwijderd door het poetsen met een elektrische tandenborstel dan met een handtandenborstel bij patiënten met een vaste beugel.[4-6] Tevens zorgt een orthodontische opzetborstel voor een betere plaqueverwijdering dan een ‘normale’ opzetborstel.[5] Echter zijn deze genoemde onderzoeken bij een kleine groepen patiënten uitgevoerd voor slechts een aantal weken. Langdurige onderzoeken met grotere patiëntengroepen zijn nodig om meer betrouwbare evidentie te krijgen over deze tandenborstels.
Afsluitend
Ondanks de lage kwaliteit van de evidentie, lijkt de elektrische tandenborstel op dit moment het beste om te instrueren bij deze patiënten. Het herhalend informeren over, instrueren van en motiveren tot een goede mondverzorging blijft belangrijk voor een effectieve plaqueverwijdering bij patiënten met vaste orthodontische apparatuur.[7,8] Want teveel tandplaque kan echt niet op én door de beugel.
Lees ook: Mondgezondheid -en verzorging bij mensen met een verstandelijke beperking
Bronnen
1.Ashkenazi M. et al. Evaluation of Orthodontic and Triple-headed Toothbrushes When Used Alone or in Conjunction with Single-tufted Toothbrush in Patients with Fixed Lingual Orthodontic Appliances. A Randomized Clinical Trial. N Y State Dent J. 2015;81(3):31–37.
2.Kudirkaite I. et al. Age and gender influence on oral hygiene among adolescents with fixed orthodontic appliances. Stomatologija. 2016;18(2):61–65.
3.Erbe C. et al. Comparative assessment of plaque removal and motivation between a manual toothbrush and an interactive power toothbrush in adolescents with fixed orthodontic appliances: A single-center, examiner-blind randomized controlled trial. Am J Orthod Dentofacial Orthop. 2019;155(4):462–472.
4.Silvestrini Biavati A. et al. Manual orthodontic vs. oscillating-rotating electric toothbrush in orthodontic patients: a randomised clinical trial. Eur J Paediatr Dent. 2010;11(4):200–202.
5.Erbe C. et al. Efficacy of 3 toothbrush treatments on plaque removal in orthodontic patients assessed with digital plaque imaging: a randomized controlled trial. Am J Orthod Dentofacial Orthop. 2013;143(6):760–766.
6.Shilpa M. et al. Efficacy of Three Types of Plaque Control Methods During Fixed Orthodontic Treatment: A Randomized Controlled Trial. J Pharm Bioallied Sci. 2019;11(Suppl 2):S246–S251.
7.Huang J. et al. Effects of motivational methods on oral hygiene of orthodontic patients: A systematic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2018;97(47):e13182.
8.Marini I. et al. Combined effects of repeated oral hygiene motivation and type of toothbrush on orthodontic patients: a blind randomized clinical trial. Angle Orthod. 2014;84(5):896–901.
